ซุยถัง เป็นนิยายพงศาวดารจีน สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงกล่าวไว้ใน ตำนานหนังสือสามก๊ก ว่าเจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค) ให้จีนบั้นกิมกับจีนเพงแปลเมื่อพ.ศ. ๒๓๙๘ (ในรัชกาลที่ ๔) และสมเด็จพระพุทธโรษาจารย์ (จื่) วัดประธุรวงคาวรถมาเรียบเสียงเป็นหนังสือ ๖๐ เล่มสมุดไทย
เมื่อสอบทานพงศาวดารจีนเรื่อง ซุยถัง กับกันจบับกาษาจีนได้ข้อสรุปว่า ซุยถัง แปลจาก สุยถังเหยี่ยนอี้ ("นิยายพงศาวดารเรื่องราชวงศ์สุยและราชวงศ์ถัง") ของฉู่เหรินฮั่ว (褚人获; ค.ศ. ๑๖๓๕-ไม่ปรากฏปีที่สิ้นชีวิต) นักประพันธ์สมัยราชวงศ์ชิงแต่งจบใน ค.ศ. ๑๖๗๕ พิมพ์ครั้งแรกใน ค.ศ. ๑๖๙๕ เนื้อหาแบ่งเป็น ๑๐๐ บท ผู้ประพันธ์ใช้นิยายวีรชนเรื่อง สุยสื่ออี้เหวิน (南 史道文; "เรื่องเล่าตกทอดเกี่ยวกับราชวงศ์สุย") ของนักประพันธ์ปลายราชวงศ์หมิงต้นราชวงศ์ชิงชื่อหยวนอี๋ว์ลิ่ง (袁于令: ค.ศ. ๑๕๙๒-๑๖๓/๒) เป็นต้นฉบับ ผสมผสานกับประวัติศาสตร์และเกร็ดพงศาวดารอื่น เรียบเรียงเป็นนิยายพงศาวดาร ซุยถัง ได้รับความนิยมมากจนเป็นต้นแบบของนิยายพงศาวดารราชวงศ์สุยและราชวงศ์ถังอื่น โดยเฉพาะ ส้วยถัง (说唐演义;“นิยายพงศาวดารเล่าเรื่องราชวงศ์ถัง”) ซึ่งแต่งจบในศ.ศ. ๑๗๘๓ และได้รับความนิยมากกว่าเรื่อง ซุยถัง
เรื่อง ซุยถัง ฉบับภาษาไทยพิมพ์ครั้งแรกโดยโรงพิมพ์หมอสมิท เมื่อ ค.ศ. ๒๕๒๑ (ในรัชกาลที่ ๔) เป็นหนังสือ ๓ เล่ม ต่อมาสำนักพิมพ์ต่างๆ นำเรื่อง ซุยถัง มาพิมพ์เผยแพร่อีกหลายครั้ง เช่น โรงพิมพ์ศิริเจริญ (ร.ศ. ๑๒๖-๑๒๗ [พ.ศ.๒๔๔๕๐-๒๔๕๑]) สำนักพิมพ์คลังวิทยา (พ.ศ. ๒๕๐๗) องค์การค้าของคุรุสภา (พ.ศ. ๒๕๐๙-๒๕๑๐) ปัจจุบันยังไม่มีการแปล ซุยถัง ใหม่จากต้นฉบับภาษาจีนเป็นภาษาไทย
องค์การค้าของคุรุสภาพิมพ์เรื่อง ซุยถัง เป็นหนังสือ ๖ เล่มไว้ในหนังสือชุดพงศาวดารจีนเมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๙-๒๕๑๐ โดยมิได้ระบุว่าพิมพ์จากต้นฉบับใด เรื่องเริ่มด้วยข้อความว่า "เรื่องราชพงศาวดารจีน ตั้งแต่มีประถมกษัตริย์กรุงจีนมาจนทุกวันนี้ [...]" จบด้วยข้อความว่า "ตั้งแต่นั้นมาบ้านเมืองก็สิ้นเสี้ยนหนามเป็นสุข สืบกษัตริย์วงศ์ถังนี้ต่อไปอีกสิบสองพระองค์ จึงสิ้นวงศ์ถัง"
เนื้อเรื่อง ซุยถัง เล่าเหตุการณ์ตั้งแต่ราวค.ศ. ๕๗๐ ถึงค.ศ. ๗๗๐ รวมระยะเวลาประมาณ ๒๐๐ ปี กล่าวถึงที่มาของการสถาปนาราชวงศ์ซุย การล่มสลายของราชวงศ์เรื่องราวของวีรชนชาวบ้านซึ่งต่อมาได้เป็นขุนนางต้นราชวงศ์ถัง การสถาปนาราชวงศ์ถังการแก่งแย่งอำนาจในราชวงศ์ และเรื่องราวประวัติศาสตร์ในรัชกาลต่างๆ นอกจากนั้นยังมีเรื่องราวความรักของพระเจ้าเหียนจงเมงตี้กับนางเอียกุยฮุย เหตุการณ์กบฏอันลกซันซึ่งนำมาสู่ความเสื่อมโทรมของราชวงศ์ถัง เรื่อง ซุยถัง จบเมื่อพระเจ้าไตจงฮ่องตี้ขึ้นครองราชย์ปราบปรามเหล่ากบฏ บ้านเมืองจึงเป็นสุขสืบมา
0
