ปากไก่และใบเรือ

ปากไก่และใบเรือ รวมความเรียงว่าด้วยวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ต้นรัตนโกสินทร์ ประวัติศาสตร์รัตนโกสินทร์ในพระราชพงศาวดารอยุธยา ความเรียงอันประกอบขึ้นเป็นหนังสือเล่มนี้มีจุดร่วมตรงที่ใช้ตัวบท “วรรณกรรม” ในการศึกษาประวัติศาสตร์ ดังจะเห็นว่านิธิได้ส่องสำรวจและตีความวรรณกรรมนานาประเภท อาทิ วรรณกรรมที่ผลิตในเชิงพาณิชน์ หรือ “วรรณกรรมตลาด” เช่นงานของสุนทรภู่บางชิ้น วรรณกรรมทางศาสนา เช่น มหาชาติเมืองเพชร พระปฐมสมโพธิกถา ตลอดจนวรรณกรรมราชสำนัก เช่น รามเกียรติ์ ลิลิตพระลอ กระทั่งงานบันทึกประวัติศาสตร์อย่างพระราชพงศาวดาร เพื่อศึกษาความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคมวัฒนธรรมต้นรัตนโกสินทร์งานของนิธิชิ้นนี้ได้ชี้ให้เห็นถึงการเติบโตของการค้าพาณิชย์ในสมัยต้นรัตนโกสินทร์ซึ่งไม่เพียงแต่สร้างความเปลี่ยนแปลงทางสังคมและเศรฐกิจเท่านั้นแต่ยังส่งผลสำคัญต่อการเปลี่ยนแปลงด้าน “โลกทรรศน์” ของผู้คนในยุคนั้นด้วย