อีเกิ้งดวงกลม (โสกไผ่ใบข้าว ภาค ๓)

“คำดั้ว” มีความภาคภูมิใจในความเป็นลูกอีสานและรักแดนดินถิ่นเกิด เธอมีพี่ชายและน้องชายคนหนึ่ง และเพื่อนรัก 3 คน คือ อี่บิ้ง อี่นวล อี่วร คำดั้วเป็นเด็กที่มีความขยันมั่นเพียร ชอบช่วยเหลือพ่อแม่ทั้งงานบ้านงานทำนา เป็นเด็กที่มีปัญญาดีและเรียนเก่ง จึงเป็นที่รักของคนทั่วไป และได้เป็นหัวหน้าห้องฝ่ายหญิง

ในเรื่องเล่าถึงเหตุการณ์ต่างๆที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันของคำดั้ว ทั้งเรื่องอาหารการกินที่คำดั้วบรรยายและทำเอง การหาอยู่หากิน ความเชื่อ วัฒนธรรมประเพณีต่างๆ ของคนถิ่นนั้น ภาษาถิ่นที่ใช้พูดกัน สะท้อนให้เห็นถึงความรักความสามัคคีของผู้คนในหมู่บ้าน เรื่องราวต่างๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิตของผู้คนรอบตัว ทั้งสุขทุกข์คละเคล้ากันไป...เปรียบเหมือนอีเกิ้งหรือพระจันทร์ที่บางวันก็หม่นมัว บางวันทอแสงนวลกระจ่าง

เมื่อเวลาผ่านไปเธอและครอบครัวต้องย้ายบ้านย้ายมาเรียนที่ใหม่ ทำให้เธอไม่ได้พบเจอเพื่อนสนิทและคนคุ้นเคย จนเมื่อเกิดเรื่องทะเลาะกับเด็กที่โรงเรียนใหม่ และคนที่เข้ามาช่วยคำดั้วเอาไว้คือ”อี่หลาง” ที่เคยทะเลาะกันครั้งยังอยู่บ้านหลังเก่าและต่อมาตาผูกข้อมือให้เป็น “เสี่ยว” หรือเพื่อนรักกันตั้งแต่นั้นมา ทำให้เธอเริ่มรู้สึกว่ามีเพื่อนและไม่ได้อยู่อย่างโดดเดี่ยวในโรงเรียนใหม่อีกต่อไป